Backup Nedir? Ne İşe Yarar?

Backup Nedir ve Neden Önemlidir?

Backup, bir bilgisayar veya veri kaynaklarının önceden belirlenen bir zamanda veya düzenli aralıklarla yapılan kopyalarının tutulmasıdır. Bu kopyalar, veri kaybı, kazalar, virüsler ve benzeri olaylardan korunmak amacıyla yapılır. Backup, verilerinizin güvenliğini ve ulaşılabilirliğini sağlar ve sizi veri kaybı riskinden korur.

Backup Türleri Nelerdir?

Tam backup: Tüm verilerin kopyasının alınmasıdır. Bu tür backup, veri kaybı riski olan sistemlerde yaygın olarak kullanılır.
Önceden belirlenen dosya ve klasörlerin backup: Sadece belirli dosya ve klasörlerin backup alınmasıdır. Bu tür backup, veri setlerinin büyük olmadığı ve sık değiştirilmeyen sistemlerde kullanılır.
Diferential backup: İlk tam backup'tan sonra yapılan tüm değişikliklerin backup'ını alır. Bu tür backup, veri setlerinin büyük olması ve sık değiştirilmesi durumlarında tercih edilir.
Artık backup: İlk tam backup'tan sonra yapılan değişikliklerin backup'ını alır ve sonraki tüm tam backup'ların yapılmasına gerek kalmaz. Bu tür backup, veri setlerinin büyük olması ve sık değiştirilmesi durumlarında tercih edilir.

Backup Yapılacak Ortamlar ve Çözümler

Backup yapılacak ortamlar, yedekleme işleminin gerçekleştirileceği veri kaynaklarıdır. Örneğin, bir bilgisayar harddiski, bir veritabanı veya bir dosya sunucusu gibi.

Backup çözümleri ise, yedekleme işleminin nasıl gerçekleştirileceğini belirleyen yazılım ve araçlardır. Örneğin, bir bilgisayar harddiskinden yapılacak olan backup için kullanılabilecek çözümler şunlar olabilir:

Bilgisayar içinde yer alan yedekleme yazılımları: Bu yazılımlar, bilgisayarınızda yüklü olarak bulunur ve bilgisayarınızdaki verilerin yedeklenmesini sağlar.
Harici diskler: Harici diskler, bilgisayarınızdaki verilerin kopyalarını saklamak için kullanılan fiziksel cihazlardır. Harici diskler, bilgisayarınızdan ayrı olarak saklanır ve yedekleme işlemini gerçekleştirirler.
Bulut depolama: Bulut depolama hizmetleri, internet üzerinden verilerinizi saklamanızı ve yedeklemenizi sağlar. Bu tür backup'lar, veri kaybı riskine karşı koruma amacıyla kullanılabilir ve ayrıca verilerinizin her yerden erişilebilir olmasını sağlar.
Veritabanı yedekleme çözümleri: Veritabanı yedekleme çözümleri, veritabanı verilerinin yedeklenmesini sağlar. Bu tür çözümler, veritabanı yönetim sistemlerine (VMS) entegre olabilir veya bağımsız olarak kullanılabilir.
Dosya sunucu yedekleme çözümleri: Dosya sunucu yedekleme çözümleri, dosya sunucularındaki verilerin yedeklenmesini sağlar. Bu tür çözümler, dosya sunucularının yönetim sistemlerine entegre olabilir veya bağımsız olarak kullanılabilir.

Backup Frekansı ve Sıklığı

Backup frekansı, yedekleme işlemlerinin ne sıklıkla gerçekleştirileceğini belirtir. Örneğin, günlük, haftalık veya aylık olarak yapılabilir. Backup sıklığı ise, yedekleme işlemlerinin kaç kez gerçekleştirileceğini belirtir. Örneğin, bir gün içinde bir kez, bir hafta içinde iki kez veya bir ay içinde üç kez yapılabilir.

Backup frekansı ve sıklığını belirlerken, veri kaynaklarının önemine ve değişme sıklığına göre değişebilir. Örneğin, önemli verilerin bulunduğu bir veritabanı için daha sık yedekleme yapılması gerekebilir, ancak az kullanılan bir dosya sunucusu için daha az sık yedekleme yapılması yeterli olabilir. Ayrıca, yedekleme işleminin gerçekleştirileceği ortamın büyüklüğü ve özellikleri de backup frekansı ve sıklığını etkileyebilir.

Backup frekansı ve sıklığı, veri kaybı riskine karşı koruma amacıyla doğru bir şekilde belirlenmelidir. Örneğin, verilerin sık değiştiği bir sistemde daha sık yedekleme yapılması gerekebilir, ancak verilerin az değiştiği bir sistemde daha az sık yedekleme yapılması yeterli olabilir.

Backup Verilerinin Test Edilmesi ve Doğrulanması

Backup verilerinin test edilmesi ve doğrulanması, yedekleme işleminin doğru bir şekilde gerçekleşip gerçekleşmediğinin kontrol edilmesi işlemidir. Bu işlem, verilerin geri yüklenme işlemlerinde kullanılacak olan verilerin doğruluğunu ve güncelliğini sağlamak amacıyla yapılır.

Backup verilerinin test edilmesi, verilerin geri yüklenme işlemini simüle etmek için yapılır. Bu işlem, verilerin geri yüklenme işleminde kullanılacak olan verilerin doğruluğunu ve güncelliğini kontrol eder. Eğer verilerin geri yüklenme işlemi doğru bir şekilde gerçekleşirse, veriler doğrulanmış sayılır.

Backup verilerinin doğrulanması ise, verilerin geri yüklenme işlemi sonrasında verilerin doğruluğunu kontrol etmek için yapılır. Bu işlem, verilerin geri yüklenme işleminin doğru bir şekilde gerçekleşip gerçekleşmediğini kontrol eder. Eğer verilerin geri yüklenme işlemi doğru bir şekilde gerçekleşmişse ve veriler doğrulanmışsa, yedekleme işleminin başarılı olduğu söylenebilir.

Backup verilerinin test edilmesi ve doğrulanması, yedekleme işleminin doğru bir şekilde gerçekleşip gerçekleşmediğini kontrol etmek amacıyla yapılır. Bu işlem, verilerin geri yüklenme işleminde kullanılacak olan verilerin doğruluğunu ve güncelliğini sağlar ve ayrıca yedekleme işleminin başarılı olup olmadığını tespit etmeyi amaçlar. Bu nedenle, backup verilerinin test edilmesi ve doğrulanması, yedekleme işleminin önemli bir parçasıdır ve mutlaka yapılması gereken bir işlemdir.

Backup Verilerinin Güvenliği ve Gizliliği

Backup verilerinin güvenliği ve gizliliği, yedekleme işleminin gerçekleştirildiği veri kaynaklarının güvenliğini ve gizliliğini sağlar. Bu önemli bir husustur, çünkü yedekleme verileri, veri kaybı riskine karşı koruma amacıyla saklanır ve geri yüklenebilir hale getirilir. Eğer yedekleme verileri güvensiz bir ortamda saklanırsa veya gizliliği korunmazsa, veri kaybı riski artar ve verilerin geri yüklenme işlemi de zorlaşabilir.

Backup verilerinin güvenliğini sağlamak için yapılabilecek önlemler şunlar olabilir:

Verilerin şifrelenmesi: Verilerin şifrelenmesi, verilerin okunamayacak bir hale getirilerek saklanmasını sağlar. Bu yöntem, verilerin güvenliğini ve gizliliğini koruma amacıyla kullanılabilir. Örneğin, bilgisayar harddisklerinden yapılan backup'lar için kullanılabilecek şifreleme yöntemleri şunlar olabilir:
Veri şifreleme standartları (VES): VES, verilerin şifrelenmesi için kullanılan standartlardır. Örneğin, AES (Avrupa Şifreleme Standartı) veya RSA (Rivest-Shamir-Adleman) gibi standartlar bu kategoride yer alır.
Disk şifreleme yazılımları: Disk şifreleme yazılımları, bilgisayar harddisklerinin tamamının veya belirli bir bölümünün şifrelenmesini sağlar. Bu yöntem, verilerin güvenliğini ve gizliliğini koruma amacıyla kullanılabilir.
Yedekleme verilerinin saklanacağı ortamın güvenliği: Yedekleme verilerinin saklanacağı ortamın güvenliği, verilerin fiziksel olarak korunmasını sağlar. Örneğin, harici diskler güvenli bir şekilde saklanırsa veya bulut depolama hizmetleri güvenliği sağlanmışsa, verilerin güvenliği ve gizliliği korunmuş olur.

Backup Verilerinin Geri Yüklenme İşlemleri

Backup verilerinin geri yüklenme işlemleri, yedekleme işleminin gerçekleştirildiği veri kaynaklarına kaybolan veya silinen verilerin geri yüklenmesini sağlar. Bu işlem, veri kaybı riskine karşı koruma amacıyla yapılır ve verilerin geri kazanılmasını sağlar.

Backup verilerinin geri yüklenme işlemleri, yedekleme işleminin gerçekleştirildiği ortama göre farklılık gösterebilir. Örneğin, bir bilgisayar harddiskinden yapılan backup için geri yüklenme işlemleri şunlar olabilir:

Bilgisayar içinde yer alan yedekleme yazılımlarını kullanarak: Bu yöntem, bilgisayarınızda yüklü olarak bulunan yedekleme yazılımlarını kullanarak verilerin geri yüklenmesini sağlar.
Harici diskler kullanarak: Bu yöntem, harici disklerdeki yedekleme verilerini bilgisayarınıza kopyalayarak verilerin geri yüklenmesini sağlar.
Bulut depolama hizmetleri kullanarak: Bu yöntem, internet üzerinden verilerin saklandığı bulut depolama hizmetlerini kullanarak verilerin geri yüklenmesini sağlar.

Geri yüklenme işlemleri, veri kaynaklarının özelliklerine göre değişebilir. Örneğin, veritabanı yedeklemeleri için geri yüklenme işlemleri farklı olabilir ve verilerin doğruluğunu ve güncelliğini kontrol etme işlemlerine ihtiyaç duyulabilir. Bu nedenle, geri yüklenme işlemlerini yapmadan önce mutlaka veri kaynaklarının özelliklerine uygun bir yöntem seçilmelidir.

Backup Yönetimi ve Yedekleme Politikaları

Backup yönetimi, bir şirketin veya organizasyonun, verilerini güvende tutmak ve koruma altına almak amacıyla yaptığı yedekleme işlemlerinin yönetimi demektir. Bu yönetim, yedekleme süreçlerinin planlanması, yürütülmesi ve izlenmesi gibi birçok etkeni kapsar. Yedekleme politikaları ise, bir organizasyonun verilerini nasıl yedekleyeceğine, hangi verilerin yedekleneceğine ve yedeklemenin ne sıklıkta yapılacağına dair kurallar ve yönergelerdir.

Yedekleme yönetimi ve politikaları, veri güvenliği ve koruma amacıyla önemlidir. Verilerin kaybı, bir şirketin iş süreçlerine zarar verir ve bazen de tamamen durdurabilir. Bu nedenle, yedekleme yönetimi ve politikaları oluşturulur ve uygulanır.

Yedekleme yönetimi için, ilk olarak bir yedekleme stratejisi belirlenmelidir. Bu strateji, organizasyonun ihtiyaçlarına göre, hangi verilerin yedekleneceğine, yedekleme frekansına ve yedekleme yöntemine dair kararları içerir. Daha sonra, yedekleme süreçleri planlanır ve yürütülür. Bu süreçler, yedekleme ortamlarının seçimi, yedekleme programlarının kurulması ve yapılandırılması, yedekleme işlemlerinin zamanlaması ve gerçekleştirilmesi gibi adımları kapsar.

Yedekleme politikaları ise, yedekleme yönetiminin uygulandığı süreçleri düzenleyen yönergelerdir. Bu politikalar, verilerin hangi sıklıkta yedekleneceğine, hangi verilerin yedekleneceğine, yedekleme ortamlarının nasıl kullanılacağına ve yedekleme işlemlerinin nasıl izleneceğine dair kurallar içerir. Bu politikalar, organizasyonun veri güvenliği için gerekli olan önlemleri almayı ve veri kaybı riskini azaltmayı amaçlar.

Backup Çözümlerinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Backup çözümlerinde dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:

Veri seçimi: Hangi verilerin yedekleneceği önemlidir. Önemli ve kritik verilerin yedeklenmesi daha önemlidir.
Yedekleme frekansı: Verilerin ne sıklıkla yedekleneceği, veri kaybı riskine göre belirlenmelidir. Daha sık yedekleme, veri kaybı riskini azaltır.
Yedekleme ortamı: Yedekleme verilerinin saklanacağı ortam seçimi önemlidir. Bu ortam, güvenilir ve uzun vadede kullanılabilir olmalıdır.
Yedekleme yöntemi: Yedekleme verilerinin nasıl saklanacağı önemlidir. Örneğin, veriler fiziksel olarak taşınabilir bir cihazda saklanabilir veya bulut tabanlı bir hizmet kullanılabilir.
Yedekleme testleri: Yedekleme çözümlerinin doğru çalışıp çalışmadığının test edilmesi önemlidir. Bu testler, verilerin geri yüklenebileceğini ve kullanılabileceğini garanti etmelidir.
Yedekleme izleme: Yedekleme işlemlerinin nasıl yürütüldüğünün izlenmesi önemlidir. Bu sayede, yedekleme işlemlerinin doğru yürütülüp yürütülmediği takip edilebilir.
Güncel yedekleme kopya sayısı: Yedekleme verilerinin kaç tane olduğu önemlidir. Eğer sadece bir tane yedekleme kopya varsa, veri kaybı riski daha yüksektir.
Yedekleme süreci için yetkili kişi ve ekip: Yedekleme çözümlerinin yönetimi ve yürütülmesi için yetkili bir kişi ve ekip bulunmalıdır. Bu sayede, yedekleme işlemleri doğru yürütülür ve sıkıntılar çözülür.
Yedekleme politikaları: Yedekleme çözümlerinin nasıl yürütüleceğine dair bir politika oluşturulmalıdır.

Backup Çözümlerinin Seçimi ve Değerlendirilmesi

Backup çözümlerinin seçimi ve değerlendirilmesi, bir organizasyonun veri güvenliği için önemlidir. Bu nedenle, seçilecek çözümün ne tür bir ihtiyacı karşılayacağı ve hangi özelliklere sahip olması gerektiği dikkatlice değerlendirilmelidir. Aşağıdaki hususlar dikkate alınabilir:

Veri ihtiyacı: Hangi verilerin yedekleneceği, hangi verilerin kritik olduğu ve hangi verilerin önemsiz olduğu belirlenmelidir. Bu sayede, hangi verilerin yedeklenmesi gerektiği anlaşılır ve bu verilere uygun bir çözüm seçilebilir.
Yedekleme frekansı: Verilerin ne sıklıkla yedekleneceği belirlenmelidir. Bu, veri kaybı riskine göre belirlenir. Daha sık yedekleme, veri kaybı riskini azaltır.
Yedekleme ortamı: Verilerin nasıl saklanacağına dair bir seçim yapılır. Örneğin, veriler fiziksel olarak taşınabilir bir cihazda saklanabilir veya bulut tabanlı bir hizmet kullanılabilir.
Yedekleme yöntemi: Yedekleme verilerinin nasıl alınacağına dair bir seçim yapılır. Örneğin, veriler manuel olarak yedeklenebilir veya otomatik bir yedekleme programı kullanılabilir.
Ölçeklenebilirlik: Yedekleme çözümünün, organizasyonun büyüdükçe veya değiştikçe nasıl ölçeklenebileceğine dair bir değerlendirme yapılır.
Güvenilirlik: Yedekleme çözümünün ne kadar güvenilir olduğu değerlendirilir. Örneğin, verilerin kaybı riski, yedekleme sıklığı ve yedekleme ortamı gibi etkenler göz önünde bulundurulur.
Maliyet: Yedekleme çözümünün maliyeti değerlendirilir. Bu, yedekleme ortamı, yedekleme yöntemi ve yedekleme frekansı gibi etkenleri kapsar.